En ja hoor. De 5 december discussie is weer op gang gekomen. Wel of geen Zwarte Piet? Tijdens de landelijke intocht in ieder geval niet. Daar komen dit jaar Roetveegpieten. En tja, die beslissing heeft nogal wat los gemaakt op sociale media. Maar eerlijk? Waarom dan eigenlijk?
Ook ik ben opgegroeid met Sinterklaas en Zwarte Piet. En ja, natuurlijk heb ik er van genoten. Nou ja, totdat ik wist dat het allemaal niet was wat het leek. Maar dat is weer een ander verhaal. Ik heb Zwarte Piet nog nooit geassocieerd met donkere mensen, slavernij of iets uit het verleden. Ik zag Zwarte Piet als Zwarte Piet; het hulpje van Sinterklaas. Desondanks ben ik geen voorstander noch tegenstander van Zwarte Piet. Toch wil ik in deze column mijzelf uiten waarom ik het geen probleem vind dat Zwarte Piet verandert in Roetveegpiet.
Ik snap het. De tegenstanders van Zwarte Piet bedoel ik. Ik snap misschien niet elke reden die ze geven, maar wel een aantal. Ik snap dat het niet leuk is dat je aan het winkelen bent en een kindje in een keer roept: “Hé, dat is Zwarte Piet.” Ja, het is maar een onschuldig kindje, maar dat is toch ook niet iets wat je een kindje wilt leren? Ook worden donkere mensen uitgescholden voor Zwarte Piet. En ja, kijkend naar het verleden van donkere mensen snap ik dat het mega vervelend is. Nou is het echter wel zo dat de achtergrond van Zwarte Piet nogal vaag is. Het is totaal niet duidelijk waar de herkomst van Zwarte Piet vandaan komt. De pagina van Zwarte Piet op Wikipedia weet het eigenlijk ook niet en zegt het volgende:
Daarnaast circuleren er diverse populaire verklaringen voor de herkomst van de zwarte knecht die soms teruggrijpen op 19-eeuwse theorieën.
- Hij zou verwant zijn aan de zwarte raven Huginn en Muninn, die Wodan vergezelden. Deze raven luisteren mensen af en fluisteren wat zij gehoord hebben in het oor van Wodan. Deze theorie zou gebaseerd zijn op de sprookjes van Grimm.
- Hij zou afstammen van twee voorchristelijke watergoden, aldus Tonny van Renterghem in When Saint was a Shaman (1995).
- Hij zou oorspronkelijk een schoorsteenveger zijn, en van het roet zwart zijn geworden.
- Hij zou gemodelleerd zijn naar de 16e-eeuwse Venetiaanse legercommandant Christofforo Moro (gesneuveld in 1571), wiens zwaard en helm naast de relikwieën van Sint Nicolaas in de kerk van San Nicolò al Lido werden bewaard. Dit beweert Arno Langeler in zijn boek Zwarte Piet uit 1994.
- Hij zou een Ethiopische zwarte slaaf zijn die door de heilige Nicolaas op een slavenmarkt in Myra werd vrijgekocht.
Maar eigenlijk maakt het niet uit wat het verleden zegt. We leven in een eeuw waarin we racisme proberen te voorkomen en waarin we respectvol willen omgaan met elkaar. Daarnaast is het Sinterklaasfeest een kinderfeest. Eentje waar geen geloof aanhangt op basis van Godsdienst of iets dergelijks. Het Sinterklaasfeest is een fantasiemagie voor kinderen. Het maakt een kind niet uit of Zwarte Piet zwart is of een Roetveegpiet is. De magie van de fantasie.
Zo heb ik wel vaker het verhaal gehoord van een juf die haarzelf voor het oog van de kinderen omkleedde tot Sinterklaas en waarvan de kinderen niet meer wisten dat het de juf was. Zij geloven zó in Sinterklaas (want hé, volwassenen hebben hen iets wijs gemaakt en als volwassenen zeggen dat het zo is, dan denken kinderen dat het zo is) dat het hen niet per se opvalt. Zo vertelden zij daarna enthousiast aan de juf dat Sinterklaas net geweest was. De magie van fantasie dus. En oké, ook een beetje de gelogen waarheid die kinderen van ons volwassen horen.
Daarnaast denk ik echt bij mezelf: “Boeiend als Zwarte Piet nu Roetveegpiet wordt.” De magie van de fantasie blijft voor de kinderen hetzelfde. Over een jaar of 5 weten de kinderen sowieso niet eens meer beter. En die kids Googlen nog niet naar het verleden van Roetveegpiet of Zwarte Piet of Sinterklaas. Zij weten alleen datgeen waarmee ze opgroeien. En om die reden vind ik het totaal niet erg dat er Roetveegpieten komen. Ik vind heel eerlijk gezegd de mensen die per se vast blijven houden aan Zwarte Piet bekrompen. Die gedachtengoed is gewoonweg niet passend bij onze huidige maatschappij. En vooral niet bij wat we de kinderen willen leren over het omgaan met mensen.
De voorstanders van Zwarte Piet praten over traditie. Maar de traditie blijft toch gewoon? Hij gaat alleen mee met onze tijd. Net als met alles. Niets blijft hetzelfde en dat is maar goed ook. Het zou raar zijn als dat wel zo zou zijn, want dan betekent het dat we niet aan het leren en aan het groeien zijn. Het zijn de volwassenen die hier iets van vinden; niet de kinderen. Dus al dat geschreeuw over ‘blijf van het feest van onze kinderen af’ is bullshit. Die kinderen maakt het echt niets uit. Zolang ze maar cadeautjes krijgen… 😉
Ik ben heel erg benieuwd naar jullie mening over dit onderwerp. Zijn jullie een voor- of tegenstander of maakt het jullie – net als ik – niets uit?
Dit artikel is mijn eigen mening. Laten we in deze discussie elkaars mening accepteren. Als je de discussie meevoert, geef goed en passende redenen aan waarom je het vindt, want alleen dan kunnen we proberen elkaar beter te begrijpen.
